Trends:
- Verduurzaming van de voedselketen:
- Ketens
worden efficiënter. Reststromen worden tot waarde gebracht
(terugdringen van verspilling) en verpakkingsmaterialen worden
verantwoorder ingezet;
- Groei van het biologisch marktaandeel;
- Vleesconsumptie neemt af, de visconsumptie neemt toe;
- Voedselveiligheid, gezondheid en gemak:
- Het
terugdringen van zout, onverzadigde vetten en suiker. Er ligt een focus
op etikettering en traceerbaarheid. Het vertrouwen in de voedselketen
rondom voedselveiligheid is laag;
- Meer groente en fruit en minder vlees;
- Toepassing van nieuwe technologieën:
- Schakels
in de keten die nauwelijks wat toevoegen worden uit de keten gedrukt.
Middels voorwaartse- en achterwaartse integratie wordt dit proces
versneld. De traditionele keten evolueert door de opkomst van nieuwe
technologie naar het omnichannel aanbieden van producten;
- Toepassing
van nieuwe technologie, oftewel smart industry. De digitalisering van
de productiesector neemt wereldwijd steeds grotere vormen aan door
toedoen van robotisering, 3D-printing en cloudcomputing. Deze
ontwikkelingen raken elk bedrijf in de sector. Lees hier meer over smart industry;
- Delen in plaats van bezitten: wie wil er nog een machine kopen?
- Opkomst van online verkopen; het toepassen en verzamelen van data heeft impact op het businessmodel en distributiemodel;
- Opkomst
van regionale gesloten ketens versus globalisering van de voedselketen.
De nadruk ligt daarbij scherp op producten met een hoge toegevoegde
waarde. Alleen dan zijn de logistieke uitdagingen en risico’s
acceptabel. In alle andere gevallen is er een duidelijke tendens naar
regionale gesloten ketens. Hierdoor ontstaan interessante nichemarkten.
Kansen en bedreigingen
De ontwikkelingen en trends in markt leiden tot de volgende kansen en bedreigingen:
- In
opkomende economieën neemt de consumptie toe waar vooral export
georiënteerde bedrijven van kunnen profiteren. Dichterbij huis ontstaan
interessante regionale nichemarkten waarbij bedrijven onderscheidend
zijn in concept, merk, wijze van produceren of plaats van herkomst;
- Wijziging
van consumentengedrag en eetpatroon naar verse, voorverpakte,
producten, snacks en convenienceproducten. Gemak staat hierbij centraal,
maar wel in de combinatie met een goede kwaliteit van het product en
een scherpe pricing;
- Voedselveiligheid en traceerbaarheid. Door
recente voedselschandalen is het vertrouwen van de consument in de
foodketen geschaad. Dit leidt enerzijds tot toenemende wet- en
regelgeving om te komen tot verantwoorde productieprocessen. Anderzijds
eist de consument meer transparantie en kiest sneller voor biologische
producten of keurmerken;
- Koppeling van food met lifestyle en
gezondheid. Food = hot en in toenemende mate een onderdeel van iemands
levensstijl; je bent wat je eet. De consument vraagt daarom ook steeds
vaker naar een uniek en authentiek product waarmee hij zich kan
onderscheiden en zijn eigen identiteit verder kan ontwikkelen. Dit
vertaalt zich in afnemende klantloyaliteit van mainstream producten.
Tegelijkertijd wordt de consument zich steeds bewuster van de impact van
voeding op de gezondheid;
- Gebruik van social media. In het
verlengde van de vorige bullet wordt food steeds vaker gebruikt door de
consument om zich ook op social media te profileren. Via blogs en vlogs,
maar ook via de bekende social-media-kanalen worden producten geprezen
of afgekraakt, recepten gedeeld en bedrijven van reviews voorzien.
Online platforms nemen zo in toenemende mate een relevante positie in de
keten in en proberen de consument te verleiden via hen te kopen,
reserveren of bestellen;
- Consolidatie en schaalvergroting; met
name in markten gedomineerd door bulkgoederen en weinig onderscheidend
vermogen is schaalvergroting en het daardoor realiseren van nog lagere
kostprijs een van de weinige strategische keuzes die nog overblijven.
Als tegenreactie is ook de opkomst van kleinschalige, lokale
initiatieven zichtbaar gericht op transparantie en duurzaamheid;
- Focus
op prijs; door overcapaciteit in de Noordwest-Europese markt, de
dominantie van foodretail en het transparanter worden van de markt
blijft er een scherpe focus op prijs. Het is een must dat het
businessmodel in alle processen voldoet aan operational excellence;
- Afhankelijkheid van ontwikkelingen op de grondstoffenmarkt en concentratierisico’s bij leveranciers. Lees bijvoorbeeld onze thema-update over suiker.
